Αμφίπολη – Σπήλαιο Αλιστράτης – Σπήλαιο Αγγίτη (Μααρά)

Αμφίπολη

Η Αμφίπολη ήταν αρχαία πόλη χτισμένη στην ανατολική Μακεδονία, στις όχθες του ποταμού Στρυμόνα, στη θέση πόλης που παλαιότερα ονομαζόταν Εννέα Οδοί ή πολύ κοντά σε αυτήν. Η Αμφίπολη ιδρύθηκε από Αθηναίους το 437 π.Χ. με στόχο τον έλεγχο των μεταλλείων της Θράκης, αλλά πέρασε στα χέρια των Σπαρτιατών κατά τη διάρκεια της πρώτης φάσης του Πελοποννησιακού πολέμου, την περίοδο 431-421 π.Χ.

Η Νικίειος Ειρήνη το 422 π.Χ. προέβλεπε να αποδοθεί στους Αθηναίους η Αμφίπολη, μια υπόσχεση που δεν υλοποιήθηκε. Στη συνέχεια η Αμφίπολη έμεινε στην επιρροή των Σπαρτιατών. Μια τελευταία προσπάθεια ανάκτησή της από τους Αθηναίους το 358 π.Χ. απέτυχε και τον επόμενο χρόνο καταλήφθηκε από τον Φίλιππο, τον πατέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου και έγινε μέρος του Βασιλείου των Μακεδόνων. Με την πτώση του Μακεδονικού Βασιλείου από τους Ρωμαίους η Αμφίπολη έγινε μέρος της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας Από την πόλη διερχόταν η περίφημη Εγνατία οδός. Στα ύστερα ρωμαϊκά χρόνια είχε σημαντική οικονομική ανάπτυξη κάτι που μαρτυρούν και εντυπωσιακές σε μέγεθος και διακόσμηση εκκλησίες της πόλης του 5ου και 6ου αιώνα μ.Χ.

Μετά τις επιδρομές των Σλάβων στα τέλη του 6ου αιώνα μ.Χ. η Αμφίπολη ερήμωσε σταδιακά για να εγκαταλειφθεί εντελώς τον 8ο αιώνα όταν οι περισσότεροι κάτοικοι κατέφυγαν στην κοντινή παραθαλάσσια πόλη Ηιώνα, που είχε μετονομαστεί από τους Βυζαντινούς σε Χρυσόπολη. Σήμερα στην περιοχή είναι χτισμένος ο ομώνυμος σύγχρονος οικισμός, που βρίσκεται περίπου 60 χλμ. νοτιοανατολικά των Σερρών.

Σπήλαιο Αλιστράτης

Το σπήλαιο Αλιστράτης είναι ένα από τα μεγαλύτερα σπήλαια της Ευρώπης. Ο πλούσιος διάκοσμός του περιλαμβάνει, εκτός από τεράστιους σταλακτίτες και σταλαγμίτες σε διάφορους χρωματισμούς και τους σπάνιους εκκεντρίτες. Οι εκκεντρίτες ή ελικτίτες είναι σπάνιοι σχηματισμοί που δημιουργούνται «αψηφώντας» τους νόμους της βαρύτητας και ακολουθώντας ακανόνιστες πορείες. Κύριο χαρακτηριστικό του εν λόγω σπηλαίου – που το κάνει και μοναδικό στον ελληνικό χώρο – η πολύ μεγάλη ποικιλία εκκεντριτών. Χαρακτηρίζεται επίσης, από τους μοναδικούς μικροσκοπικούς οργανισμούς (3 χιλστ.) που απαντώνται εντός του, όπως η Alistratia Beroni, ένα μοναδικό είδος ισοπόδου. Οι επισκέψιμοι διάδρομοι έχουν μήκος 3 χλμ. περίπου. Το σπήλαιο ανήκει στο δίκτυο σπηλαίων του φαραγγιού του ποταμού Αγγίτη μαζί με άλλα τέσσερα γνωστά σπήλαια. Το σπήλαιο Αλιστράτης απέχει 6 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της κωμόπολης της Αλιστράτης Σερρών, στη θέση «Πετρωτό» και είναι προσβάσιμο τόσο από την Δράμα και την Καβάλα, όσο και από τη Θεσσαλονίκη (μέσω Σερρών ή Ασπροβάλτας). Έχει αξιοποιηθεί και είναι επισκέψιμο από το 1998.

Σε απόσταση αναπνοής από την τεχνική είσοδο του σπηλαίου, βρίσκεται το φαράγγι του ποταμού Αγγίτη.

Σπήλαιο Αγγίτη (Μααρά)

Το σπήλαιο πηγών Αγγίτη είναι το μεγαλύτερο ποτάμιο σπήλαιο του κόσμου (με μήκος 21 χιλιόμετρα) και βρίσκεται στην Προσοτσάνη του νομού Δράμας. Η ιδιαιτερότητα του έγκειται στο γεγονός ότι στο δάπεδό του κυλάει ο ποταμός Αγγίτης. Ο πλούσιος διάκοσμός του περιλαμβάνει τεράστιους σταλακτίτες. Το σπήλαιο είναι επισκέψιμο σε μήκος 500 μέτρων ενώ συνολικά εκτείνεται σε μήκος άνω των 21 χιλιομέτρων. Εντυπωσιακή είναι η έξοδος του ποταμού μέσα από το βουνό. Στον υπόγειο ποταμό του σπηλαίου καταλήγουν μεταξύ άλλων, τα νερά του λεκανοπεδίου του Κάτω Νευροκοπίου. Το σπήλαιο ανήκει στο δίκτυο σπηλαίων του φαραγγιού του ποταμού Αγγίτη μαζί με άλλα τέσσερα γνωστά σπήλαια, μεταξύ των οποίων και το φημισμένο Σπήλαιο Αλιστράτης

Το σπήλαιο ονομάζεται και Μααρά, ονομασία η ετυμολογία της οποίας είναι είτε από τα αραβικά και σημαίνει μικρό σπήλαιο είτε από τα εβραϊκά που σημαίνει νερό από το βουνό. Ένα πολύ μικρό κομμάτι του σπηλαίου στην έξοδο του ποταμού ήταν γνωστό από την αρχαιότητα. Στην περιοχή έχουν βρεθεί πολλά αρχαιολογικά ευρήματα καθώς και ένας χαυλιόδοντας από μαμούθ, που φυλάσσονται στο αρχαιολογικό μουσείο Δράμας. Στο σπήλαιο έχουν βρεθεί επίσης μοναδικά είδη ψαριών, όπως η μπριάνα και το τυλινάρι σε βάθη 6.500 μέτρων, καθώς και ένα μοναδικό είδος ημιδιάφανης πετροκαραβίδας σε βάθος 7.100 μέτρων από την επιφάνεια του σπηλαίου. Στο σπήλαιο έχει αναφερθεί η ύπαρξη διάφανων ψαριών.

Το σπήλαιο βρίσκεται στο Δήμο Προσοτσάνης Δράμας και είναι προσβάσιμο από τη Δράμα, την Καβάλα και τη Θεσσαλονίκη. Έχει αξιοποιηθεί και είναι επισκέψιμο από το 2001